Sperrholz besteet aus dräi oder méi dënne Schichten Holz, déi mat engem Klebstoff zesummegebonne sinn. All Holzschicht, oder Sperrholz, ass normalerweis sou ausgeriicht, datt hir Maserung am rechte Wénkel zu der Nopeschschicht leeft, fir d'Schwëndung ze reduzéieren an d'Festigkeet vum fäerdege Stéck ze verbesseren. Déi meescht Sperrholz gëtt zu grousse, flaache Placke gepresst, déi am Bau benotzt ginn. Aner Sperrholzstécker kënnen zu einfache oder zesummegesate Kurven fir d'Benotzung a Miwwelen, Booter a Fligeren geformt ginn.
D'Benotzung vun dënne Holzschichten als Baumëttel geet op ongeféier 1500 v. Chr. zréck, wéi egyptesch Handwierker dënn Stécker donkelem Ebenholz op d'Äussersäit vun engem Zedernsarg gebonnen hunn, deen am Graf vum Kinnek Tut-Ankh-Amon fonnt gouf. Dës Technik gouf spéider vun de Griichen a Réimer benotzt fir fein Miwwelen an aner Dekoratiounsobjeten ze produzéieren. An den 17. Joerhonnert gouf d'Konscht, Miwwelen mat dënne Stécker Holz ze dekoréieren, als Furnéier bekannt, an d'Stécker selwer goufen als Furnéier bekannt.
Bis Enn vum 1700er Joren goufen d'Stécker Furnier komplett mat der Hand geschnidden. Am Joer 1797 huet den Englänner Sir Samuel Bentham Patenter fir verschidde Maschinnen ugefrot, fir Furnier ze produzéieren. A senge Patentumeldungen huet hien de Konzept beschriwwen, verschidde Schichten Furnier mat Klebstoff ze laminéieren, fir e méi déckt Stéck ze bilden - déi éischt Beschreiwung vun deem, wat mir haut Sperrholz nennen.
Trotz dëser Entwécklung huet et bal honnert Joer gedauert, bis laminéiert Furnéier kommerziell Uwendungen ausserhalb vun der Miwwelindustrie fonnt hunn. Ëm 1890 gouf laminéiert Holz fir d'éischt Kéier fir d'Konstruktioun vun Dieren benotzt. Wéi d'Nofro gewuess ass, hunn e puer Firmen ugefaange Placke vu méischichtege laminéiertem Holz ze produzéieren, net nëmme fir Dieren, mä och fir d'Benotzung an Eisebunnswaggonen, Bussen a Fligeren. Trotz dëser verstäerkter Notzung huet de Konzept vun der Notzung vu "geklebtem Holz", wéi e puer Handwierker et sarkastesch genannt hunn, en negativt Bild fir de Produit generéiert. Fir dësem Bild entgéintzewierken, hunn d'Laminéiertholzproduzenten sech getraff a schliisslech op den Term "Sperrholz" fir dat neit Material festgeluecht.
Am Joer 1928 goufen déi éischt Sperrholzplacke mat Standardgréissten 1,2 m x 2,4 m an den USA agefouert, fir als allgemengt Baumaterial agesat ze ginn. An de folgende Joerzéngten hunn verbessert Klebstoffer an nei Produktiounsmethoden et erméiglecht, Sperrholz fir eng breet Palette vun Uwendungen ze benotzen. Hautdesdaags huet Sperrholz geschniddent Holz fir vill Bauzwecker ersat, an d'Sperrholzproduktioun ass zu enger weltwäiter Industrie mat ville Milliarden Dollar ginn.
Déi baussenzeg Schichten vum Sperrholz sinn jeeweileg als Front an Réck bekannt. D'Front ass d'Uewerfläch, déi benotzt oder gesi soll ginn, während d'Réck net benotzt oder verstoppt bleift. Déi zentral Schicht ass bekannt als Kär. A Sperrholz mat fënnef oder méi Schichten sinn déi Zwëscheschichten als Kräizbänner bekannt.
Sperrholz kann aus Laubholz, Weichholz oder enger Kombinatioun vun deenen zwee hiergestallt ginn. Zu de gängleche Laubholzarten gehéieren Äschen, Ahorn, Mahagoni, Eechenholz an Teakholz. Dat gängegst Weichholz, dat an den USA fir d'Produktioun vu Sperrholz benotzt gëtt, ass Douglasdänn, obwuel och verschidde Varietéite vu Kiefer, Zedernholz, Fichtenholz a Redwood benotzt ginn.
Komposit-Sperrholz huet e Kär aus Spanplack oder massive Holzstécker, déi vun der Kant un d'Kant zesummegepasst sinn. E gëtt mat enger Sperrholzfurnier-Uewerfläch an -récksäit fäerdeg gemaach. Komposit-Sperrholz gëtt benotzt, wou ganz déck Placke gebraucht ginn.
D'Aart vu Klebstoff, deen benotzt gëtt fir d'Holzschichten zesummenzebannen, hänkt vun der spezifescher Uwendung vum fäerdege Sperrholz of. Weichholz-Sperrholzplacken, déi fir d'Installatioun op der Äussewelt vun enger Struktur geduecht sinn, benotzen normalerweis e Phenol-Formaldehyd-Harz als Klebstoff wéinst senger exzellenter Stäerkt a Fiichtegkeetsbestännegkeet. Weichholz-Sperrholzplacken, déi fir d'Installatioun op der Innenwelt vun enger Struktur geduecht sinn, kënnen e Bluttprotein- oder e Sojabounenprotein-Klebstoff benotzen, obwuel déi meescht Weichholz-Bannenplacken elo mat dem selwechte Phenol-Formaldehyd-Harz hiergestallt ginn, deen och fir Äusseweltplacken benotzt gëtt. Hartholz-Sperrholz, dat fir Innenanwendungen an an der Konstruktioun vu Miwwelen benotzt gëtt, gëtt normalerweis mat engem Harnstoff-Formaldehyd-Harz hiergestallt.
Verschidde Uwendungen erfuerderen Sperrholzplacken, déi eng dënn Schicht aus Plastik, Metall oder mat Harz imprägnéiertem Pabeier oder Stoff hunn, déi entweder op der Säit oder op der Récksäit (oder béides) gebonne sinn, fir der baussenzeger Uewerfläch zousätzlech Widderstandsfäegkeet géint Fiichtegkeet an Ofdreiwung ze ginn oder hir Faarfhalteigenschaften ze verbesseren. Sou e Sperrholz gëtt iwwerlagert Sperrholz genannt a gëtt dacks an der Bau-, Transport- an Landwirtschaftsindustrie benotzt.
Aner Sperrholzplacke kënnen mat enger flësseger Lasur beschichtet ginn, fir den Uewerflächen e fäerdegt Ausgesinn ze ginn, oder kënne mat verschiddene Chemikalien behandelt ginn, fir d'Flammbeständegkeet oder d'Verfallsbeständegkeet vum Sperrholz ze verbesseren.
Et ginn zwou grouss Klassen vu Sperrholz, all mat hirem eegene Gradéierungssystem.
Eng Klass ass bekannt als Bau- an Industrie-Sperrholz. Sperrholz an dëser Klass gëtt haaptsächlech wéinst hirer Stäerkt benotzt a gëtt no hirer Belaaschtungsfäegkeet an der Qualitéit vum Furnier bewäert, déi op der Uewerfläch an der Récksäit benotzt gëtt. D'Belaaschtungsfäegkeet kann bannen oder baussen sinn, ofhängeg vun der Aart vum Klebstoff. Furnier-Qualitéite kënnen N, A, B, C oder D sinn. D'N-Qualitéit huet ganz wéineg Uewerflächendefekter, während d'D-Qualitéit vill Kniet a Rëss kann hunn. Zum Beispill gëtt Sperrholz, dat fir Ënnerbuedem an engem Haus benotzt gëtt, als "Bannen CD" bewäert. Dëst bedeit, datt et eng C-Uewerfläch mat enger D-Récksäit huet, an de Klebstoff ass gëeegent fir a geschützte Plazen ze benotzen. Déi bannenzeg Schichten vun all Bau- an Industrie-Sperrholz sinn aus der Qualitéit C oder D Furnier gemaach, egal wéi d'Bewäertung ass.
Déi aner Klass vu Sperrholz ass bekannt als Hartholz a dekorativ. Sperrholz an dëser Klass gëtt haaptsächlech wéinst hirem Ausgesinn benotzt a gëtt an ofsteigender Reiefolleg vun der Resistenz géint Fiichtegkeet klasséiert als Technesch (Exterieur), Typ I (Exterieur), Typ II (Interieur) an Typ III (Interieur). Hir Uewerflächenverkleedunge si praktesch fräi vu Mängel.
Gréissten
Sperrholzplacke kënne mat enger Déckt vun 1,6 mm bis 76 mm leien. Déi meescht üblech Déckt läit tëscht 6,4 mm an 19,0 mm. Och wann de Kär, d'Querbänner an d'Front- an d'Récksäit vun enger Sperrholzplack aus Furnier mat verschiddenen Déckten gemaach kënne sinn, muss d'Déckt vun all eenzelne Placke ronderëm d'Mëtt ausbalancéieren. Zum Beispill mussen d'Front- an d'Récksäit déiselwecht Déckt hunn. Och mussen déi iewescht an ënnescht Querbänner déiselwecht Déckt hunn.
Déi heefegst Gréisst fir Sperrholzplacken, déi am Gebai benotzt ginn, ass 1,2 m breet an 2,4 m laang. Aner üblech Breete sinn 0,9 m an 1,5 m. D'Längte variéiere vun 2,4 m bis 3,6 m an Inkrementer vun 0,3 m. Spezial Uwendungen, wéi de Bootsbau, kënne méi grouss Placken erfuerderen.
D'Beem, déi fir d'Produktioun vu Sperrholz benotzt ginn, si meeschtens méi kleng am Duerchmiesser wéi déi, déi fir d'Produktioun vu Holz benotzt ginn. An de meeschte Fäll goufe se a Beräicher gepflanzt a gezücht, déi der Sperrholzfirma gehéieren. Dës Beräicher gi virsiichteg geréiert, fir de Beemwuesstum ze maximéieren an de Schued duerch Insekten oder Feier ze minimiséieren.
Hei ass eng typesch Sequenz vun Operatiounen fir d'Veraarbechtung vu Beem a Standard Sperrholzplacken vun 1,2 m x 2,4 m (4 ft x 8 ft):
D'Stämm ginn als éischt entschielt an dann a Schälblöcke geschnidden. Fir d'Blöcke a Furniersträifen ze schneiden, gi se als éischt agewächt an dann a Sträife geschielt.
1 Ausgewielte Beem an engem Gebitt gi markéiert als prett fir ofgeholzt oder gefällt ze ginn. D'Fälle kann mat Benzinmotorseeën oder mat groussen hydraulesche Scheren, déi op der viischter Säit vu Riedergefierer, déi Feller genannt ginn, montéiert sinn, gemaach ginn. D'Äscht gi mat Motorseeën vun de gefallene Beem ewechgeholl.
2 Déi ofgeschnidden Bamstämm, oder Holzstämm, ginn mat Rieder, déi Skidder genannt ginn, op eng Ladeplaz geschleeft. D'Holzstämm ginn op d'Längt geschnidden a ginn op Camionen gelueden fir d'Rees an d'Sperrholzfabréck, wou se a laange Stapelen, déi als Holzdecks bekannt sinn, gestapelt ginn.
3 Wann Holzstämm gebraucht ginn, gi se vun de Holzdecks vu Gummi-Bänner-Ladeger opgehuewen an op e Kettenförderer geluecht, deen se op d'Entschielmaschinn bréngt. Dës Maschinn läscht d'Schuel, entweder mat schaarfzännege Schleifrieder oder mat Héichdrockwaasserstralen, während de Holzstämm lues ëm seng laang Achs gedréit gëtt.
4 Déi entschielt Holzstécker ginn op engem Kettenförderband an d'Miel bruecht, wou eng rieseg Kreissäg se a Sektiounen vun ongeféier 2,5 m bis 2,6 m Längt schneit, déi gëeegent sinn fir Standardblecher vun 2,4 m ze maachen. Dës Holzstécker sinn als Schälblöcke bekannt.
5 Ier de Furnier geschnidde ka ginn, mussen d'Schielblöcke gehëtzt a gewascht ginn, fir d'Holz mëll ze maachen. D'Blöcke kënnen gedämpft oder a waarmt Waasser getippt ginn. Dëse Prozess dauert 12-40 Stonnen, ofhängeg vun der Holzart, dem Duerchmiesser vum Blöck an anere Faktoren.
6 Déi erhëtzt Schälblöcke ginn dann an d'Schäldréibank transportéiert, wou se automatesch ausgeriicht an een nom aneren an d'Dréibank agefouert ginn. Wärend d'Dréibank de Block séier ëm seng laang Achs dréit, schielt eng Messerklinge iwwer ganz Längt eng onënnerbrach Furnierplack mat enger Geschwindegkeet vun 90-240 m/min (300-800 ft/min) vun der Uewerfläch vum Spinnblock of. Wann den Duerchmiesser vum Block op ongeféier 230-305 mm (3-4 Zoll) reduzéiert gëtt, gëtt dat verbleiwent Stéck Holz, bekannt als Schälkär, aus der Dréibank erausgehäit an en neie Schälblock gëtt agefouert.
7 Déi laang Furnierplack, déi aus der Dréibank / aus der Schälmaschinn erauskënnt, kann direkt veraarbecht ginn, oder se kann a laangen, méi-etagege Schachtel gelagert oder op Rulle gewéckelt ginn. Jiddefalls besteet den nächste Prozess doran, de Furnier a brauchbar Breeten ze schneiden, normalerweis ongeféier 1,4 m (4 ft-6 in), fir Standard-Sperrholzplacke mat enger Breet vun 1,2 m ze maachen. Gläichzäiteg sichen optesch Scanner no Sektiounen mat inakzeptablen Defekter, an dës ginn erausgeschnidden, sou datt Stécker Furnier manner wéi Standardbreet bleiwen.
Déi naass Furniersträife ginn zu enger Roll gewéckelt, während en optesche Scanner all inakzeptabel Mängel am Holz erkennt. Soubal d'Furnier gedréchent ass, gëtt se graduéiert a gestapelt. Ausgewielte Furnierstécker ginn zesummegepecht. Eng waarm Press gëtt benotzt fir d'Furnier zu engem feste Stéck Sperrholz ze versiegelen, dat geschnidden a geschleeft gëtt, ier et mat der entspriechender Qualitéit gestämpelt gëtt.
8 D'Furnier-Sektiounen ginn dann no Qualitéit sortéiert a gestapelt. Dëst kann manuell oder automatesch mat optesche Scanner gemaach ginn.
9 Déi sortéiert Sektiounen ginn an en Trockner gefiddert, fir hire Fiichtegkeetsgehalt ze reduzéieren an hinnen ze erlaben ze schrumpfen, ier se zesummegepecht ginn. Déi meescht Sperrholzfabriken benotzen en mechaneschen Trockner, an deem d'Stécker kontinuéierlech duerch eng geheizt Kammer beweegen. A verschiddenen Trockner ginn Düsen aus héichgeschwindeger, geheizter Loft iwwer d'Uewerfläch vun de Stécker geblosen, fir den Trocknungsprozess ze beschleunegen.
10 Wann d'Furnier-Sektiounen aus dem Trockner kommen, gi se no Qualitéit gestapelt. Ënnerbreet-Sektiounen gëtt zousätzlecht Furnier mat Klebeband oder Klebstoff ugespëtzt, fir datt d'Stécker fir d'Benotzung an den banneschten Schichten gëeegent sinn, wou Ausgesinn a Stäerkt manner wichteg sinn.
11 Déi Sektiounen Furnier, déi quer installéiert ginn - de Kär an dräischichtege Placken oder d'Querbänner a fënnefschichtege Placken - ginn a Länge vun ongeféier 1,3 m geschnidden.
12 Wann déi entspriechend Stécker Furnier fir eng spezifesch Sperrholzlaaf zesummegesat sinn, fänkt de Prozess vum Opleeë an Zesummekleben vun de Stécker un. Dëst kann manuell oder halbautomatesch mat Maschinne gemaach ginn. Am einfachste Fall vun dräischichtege Placken gëtt de Réckfurnier flaach geluecht a gëtt duerch e Klebstoffstreier gefouert, deen eng Schicht Klebstoff op déi iewescht Uewerfläch opdréit. Déi kuerz Stécker Kärfurnier ginn dann quer op de gepechte Réck geluecht, an de ganze Blat gëtt en zweete Kéier duerch de Klebstoffstreier gefouert. Schlussendlech gëtt de Uewerflächfurnier op de gepechte Kär geluecht, an de Blat gëtt mat anere Placken gestapelt, déi waarden, an d'Press ze goen.
13 Déi gepechte Blieder ginn an eng waarm Press mat méi Ëffnungen gelueden. D'Presse kënnen 20-40 Blieder gläichzäiteg handhaben, woubäi all Blat an engem separaten Schlitz gelueden ass. Wann all d'Blieder gelueden sinn, dréckt d'Press se ënner engem Drock vun ongeféier 110-200 psi (7,6-13,8 bar) zesummen, wärend se gläichzäiteg op eng Temperatur vun ongeféier 230-315° F (109,9-157,2° C) erhëtzt ginn. Den Drock garantéiert e gudde Kontakt tëscht de Schichten vum Furnier, an d'Hëtzt bewierkt datt de Klebstoff richteg aushärt fir maximal Stäerkt ze kréien. No enger Period vun 2-7 Minutten gëtt d'Press opgemaach an d'Blieder ginn erausgeholl.
14 Déi grob Placke ginn dann duerch eng See, déi se op hir endgülteg Breet a Längt ofschneiden. Placke vun héijer Qualitéit ginn duerch eng See vun 1,2 m breede Bandschleifmaschinnen, déi souwuel d'Front wéi och d'Récksäit schleifen. Placke vun mëttlerer Qualitéit ginn manuell punktuell geschleeft, fir rau Beräicher ze botzen. E puer Placke ginn duerch eng Seeëklinge gefuer, déi flaach Nuten an der Front schneiden, fir dem Sperrholz en texturéierten Ausgesinn ze ginn. No enger leschter Inspektioun ginn all verbleiwen Mängel reparéiert.
15 Déi fäerdeg Blieder gi mat enger Mark vun der Qualitéit gestämpelt, déi dem Keefer Informatiounen iwwer d'Expositiounsklass, d'Klass, d'Fabrécksnummer an aner Faktoren gëtt. Blieder vun der selwechter Mark vun der Qualitéit ginn a Stapel zesummegebonnen an an de Lager transportéiert, fir op d'Liwwerung ze waarden.
Genau wéi bei Holz gëtt et kee perfekt Stéck Sperrholz. All Stécker Sperrholz hunn eng gewëssen Unzuel u Mängel. D'Zuel an d'Lokalisatioun vun dëse Mängel bestëmmen d'Sperrholzqualitéit. D'Norme fir Bau- a Industriesperrholz sinn duerch de Product Standard PS1 definéiert, dee vum National Bureau of Standards an der American Plywood Association virbereet gouf. D'Norme fir Hartholz- a Dekoratiounssperrholz sinn duerch den ANSIIHPMA HP definéiert, dee vum American National Standards Institute an der Hardwood Plywood Manufacturers' Association virbereet gouf. Dës Norme leeë net nëmmen d'Bewäertungssystemer fir Sperrholz fest, mä spezifizéieren och Konstruktiouns-, Leeschtungs- a Applikatiounskriterien.
Och wann Sperrholz d'Beem zimlech effizient notzt - am Fong andeems se auserneegeholl an nees zesummegesat ginn, fir eng méi staark a méi brauchbar Konfiguratioun ze kréien - gëtt et ëmmer nach e groussen Offall am Produktiounsprozess. An de meeschte Fäll ginn nëmmen ongeféier 50-75% vum brauchbare Volumen u Holz an engem Bam a Sperrholz ëmgewandelt. Fir dës Zuel ze verbesseren, sinn e puer nei Produkter an der Entwécklung.
En neit Produkt nennt sech "oriented strand board", dat hiergestallt gëtt andeems de ganze Stamm a Strécke zerrappt gëtt, anstatt e Furnier vum Stamm ofzezéien an de Kär ewech ze geheien. D'Strécke gi mat engem Klebstoff gemëscht a mat enger Richtung a Schichten kompriméiert. Dës kompriméiert Schichten ginn dann am rechte Wénkel zueneen ausgeriicht, wéi Sperrholz, a ginn zesummegebonnen. "Oriented strand board" ass sou staark wéi Sperrholz a kascht e bësse manner.
Zäitpunkt vun der Verëffentlechung: 10. August 2021